فاطمه(س) به اشکالِ مختلفی نسبت به ماجرای غصب خلافت و بازیگرانِ این عرصه و مستندات و دلایل آنها، موضع گیری کرده است و تحلیلی روشن از ماوقع ارائه می دهد. به گوشه ای از این موضع گیری ها اشاره می شود:
1- تحلیلی بر غصب خلافت و اهداف آن
حضرت فاطمه(س) در خصوصِ فعالیت ها و اقدامات غصب کنندگانِ خلافت و اهدافشان می فرماید: آنگاه شما درنگ نکردید، مگر به مقداری که چموشیِ خلافت ساکت شود و افسارِ شترش، آرام و روان گردد (و در اختیار شما قرار گیرد و خلافت را در دست
گرفتید)، پس آتش گیره ها را افروخته تر کردید و به آتش دامن زدید تا آتش را شعله ور کنید. با جان و دل به نداهای گمراه کننده ی شیطان پاسخ داده و به خاموش کردنِ انوار روشن دین و از بین بردن سنت های پیامبرِ مطهر پرداختید و به بهانه ی خوردن کف و رویه ی شیر، خودِ شیر را پنهان دزدکی می نوشید (کنایه از تظاهر به
چیزی
و اداره ی چیز دیگری) ، برای خانواده و فرزندانِ او در پشت تپه ها و درختان کمین
گرفته و راه می رفتید و بر صدمه هایی از شما که مثل خنجرِ بُران است و بر فرورفتنِ
سر نیزه در میان شکم باید صبرکنیم. (خطبه فدکیه، به نقل ازمنابع پیش گفته) 2-
تحلیلی بر رفتار انصار و توبیخ آنها از جمله گروه هایی که در رابطه با غصبِ خلافت نقش ایفا نمود
و در کنارِ غاصبان ایستاد، گروه انصار بود. ایشان با توجه به تعداد و جایگاهشان و
نیز اقداماتی که صورت دادند، توانستند به غاصبان، مشروعیتِ خاصی ببخشند. فاطمه(س)
در فرازی درباره ی آنها می فرماید: چه دور شدید، و چطور این کار را
کردید، و به کجا می روید در حالی که کتاب خدا در میان دست و پای شماست، نشانه های آن پیداست، نواهی و اوامرِ آن آشکار
است، ولی آن را پشت سر انداختید، آیا به آن رغبتی ندارید؟ آیا به غیر قرآن حکم می کنید؟ برای ظالمان حکم مخالف قرآن جایگزین
بدی است «و هر کسی غیر از اسلام دینی را طلب کند از او پذیرفته نخواهد شد و در
آخرت از زیانکاران خواهد بود.» (آل عمران:85)؛ (خطبه فدکیه، به نقل از منابع پیش
گفته) 3- یادآوری عهد شکنی مسلمانان در خصوص ولایت علی (ع) فاطمه(س) در سخنانی، به عهد شکنی مردم نسبت به عهدی که با
پیامبر(ص) در خصـوص خلافت علی(ع) بسته بودند، اشاره کرده، می فرماید: همانا مردمانی از شما بدتر در عهد شکنی و بی
وفایی نشناخته ام ! شما جنازه ی رسول خدا(ص) را در بینِ ما رها کرده و عهد
وپیمانتان را شکستید، اطاعت ما را نکردید و حقّ ما را به ما باز نگرداندید، گویا
که شما نمی دانید که در روز غدیر (پیامبر) چه گفت! به خدا قسم که در آن روز (غدیر)
پیامبر ولایت را به علی سپرد و آرزوی آنهایی را که به خاطر مقام و قدرت به رسول الله
پیوسته بودند، بُرید. شما امروز پیوند بین خود و پیامبر را شکستید و خداوند بین ما
و شما داور است و در دنیا و آخرت برای ما کافی است. (خطبه ی
فدکیه ، به نقل از منابع پیش گفته)
4- ذکرِ اسبابِ عدم تمایل قریش به علی
(ع) 5-اشاره به
تغییر جایگاه خلافت و زیان ناشی از آن حضرت زهرا (س)
پس از غصبِ خلافت، نسبت به زیانی که این کار به همراه دارد، می فرماید: وای بر
آنان! آیا می دانند که خلافت را از کدام جایگاهی حرکت دادند؟ از کوه های بلند و
استوارِ رسالت و پایگاه های پیامبری و روشنگری و فرودگاهِ روح الامین و آگاه به امور دنیا و دین.
بدانید که این زیانِ بزرگی است. (خطبه ی فدکیه ، به نقل از منابع پیش گفته)